Mantelzorg en samenwonen: dit moet je weten over de financiën


Door Richard Steffers, 3 november 2020

Mantelzorgers verlenen hulp aan iemand uit hun directe sociale omgeving. Ben jij mantelzorger voor iemand die veel hulp nodig heeft? Dan kan het handig zijn om dichtbij elkaar te gaan wonen. Samenwonen op hetzelfde adres of in dezelfde woning heeft wel financiële gevolgen. Die zijn onder andere afhankelijk van de woonvorm waar jullie voor kiezen. Wij vertellen je hoe dit werkt!

Woonvormen bij mantelzorg

Als je samenwoont terwijl er mantelzorg wordt verleend, is dit voor zowel de verzorger als de hulpbehoevende handig. Je bent immers maar letterlijk een paar stappen van elkaar verwijderd. Kies je ervoor om samen te gaan wonen? Dan is het goed om te weten welke woonvormen er zijn. De twee meest gangbare zijn de kangoeroewoning en de mantelzorgwoning. In deze gevallen woont degene aan wie jij zorgt verleent zelfstandig, maar wel op jouw ‘erf’. Wij leggen uit wat het verschil is.


Kangoeroewoning: samen onder één dak

Delen jij en degene aan wie je zorg verleent een dak? Maar is het pand wel opgedeeld in twee zelfstandige woningen? Dat noemen we een kangoeroewoning. De andere woning is bereikbaar via een afsluitbare interne tussendeur. Het aanbod aan kangoeroe-koopwoningen is beperkt. Het is mogelijk om zelf een bestaande woning te verbouwen tot kangoeroewoning. Deze woningen zijn ook in de huursector schaars. Houd er dan bovendien rekening mee dat je waarschijnlijk moet verhuizen als degene voor wie je zorgt overlijdt of naar een verpleeghuis gaat.


Fiscale partners

Een huis delen kan financieel gezien gunstig zijn omdat je de kosten met twee huishoudens deelt. Wanneer je als kind samenwoont met je ouders om mantelzorg te verlenen, heeft dit geen invloed op hun AOW-uitkering. Voor de Belastingdienst zijn jullie wel fiscale partners omdat jullie woonachtig zijn op hetzelfde adres. Dat kan gevolgen hebben voor het recht op allerlei toeslagen. Bovendien kan de sociale dienst bepaalde voorzieningen en zelfs een bijstandsuitkering weigeren. Daardoor kun je tot duizenden euro’s per jaar mislopen. Het is ook daarom verstandig om jezelf uitgebreid te laten informeren voordat je de beslissing neemt om een huis te delen.

Hebben jij en degene die de mantelzorg ontvangt een eigen huisnummer? Dan zijn jullie geen fiscale partners. Het is mogelijk om een eigen huisnummer bij de gemeente aan te vragen. Houd er rekening mee dat dit echter ook andere kosten met zich meebrengt.


Mantelzorgwoning: tijdelijke oplossing

In tegenstelling tot de kangoeroewoning is de mantelzorgwoning een tijdelijke woonoplossing. Een mantelzorgwoning is er in alle soorten en maten. Je kunt overwegen om van een garage of tuinhuis een woonunit te maken. Of een prefab mantelzorgwoning aan je eigen huis te bevestigen. De kosten van een mantelzorgwoning zijn niet aftrekbaar. Als je de woning financiert met een hypotheek, mag je van dat deel de rente niet aftrekken. Het is ook niet mogelijk om de kosten op te voeren als bijzondere zorgkosten. Goed om te weten: de mantelzorgwoning wordt niet meegenomen bij het bepalen van de WOZ-waarde van je woning. Als de mantelzorg stopt mag de woning niet langer een woonbestemming hebben. Dit betekent dat je de keuken en badkamer moet verwijderen.


Een ingewikkelde constructie

Samenwonen en mantelzorg verlenen is een mooi streven, maar zit financieel best ingewikkeld in elkaar. Laat je goed voorlichten voordat je knopen doorhakt. Zo wordt het gemakkelijker om de juiste beslissingen te nemen.

Bij Fundament Advies weten we hoe deze constructies in elkaar zitten. Wij informeren jullie graag over de regelgeving en financiële mogelijkheden en consequenties. Wil je hier meer over weten? Neem dan contact met ons op!